وظیفه سر سیلندر در خودرو

سرسیلندر چیست؟

سرسیلندر بخش مهم موتور است که در بالای بلوک موتور قرار دارد. سرسیلندر به عنوان محفظه‌ای برای قرار گرفتن قطعاتی مانند سوپاپ‌ها، میل بادامک، شمع موتور، اسبک و استکان تایپیت، جهت عملکرد بهتر محفظه احتراق، عمل می‌کند.

یا به بیان ساده‌تر موتور خودرو از ۲ بخش بالایی و پایینی تشکیل شده است. بخش بالایی را سرسیلندر می‌گویند. این قطعه توسط واشر سرسیلندر به قسمت پایین موتور که بلوک سیلندر نام دارد، متصل و مهرموم می‌شود؛ واشر از نشت آب یا روغن به داخل محفظه احتراق جلوگیری می‌کند. سر سیلندر نقش مهمی در ایجاد فشار و حرارت لازم برای احتراق سوخت دارد و به عنوان یک بخش اصلی از موتور، در عملکرد و کارایی آن بسیار تأثیرگذار است. موضوع ویدئو زیر در باره‌ی سرسیلندر چیست و چه وظیفه‌ای در موتور خودرو دارد است، پیشنهاد می‌کنیم حتما ببینید.

وظیفه سرسیلندر چیست؟

وظیفه سرسیلندر در یک موتور احتراق داخلی، ایجاد فضا و شرایط لازم برای احتراق سوخت و تبدیل انرژی احتراق به انرژی مکانیکی است. با توجه به اینکه در سرسیلندر، سوپاپ‌ها و سیستم احتراق قرار دارند، لذا این قسمت از موتور نقش اساسی در تولید قدرت و انرژی دارد. با توجه به اینکه این قطعه میزبانی سوپاپ‌ها را دارد، لذا گذرگاه‌های سرسیلندر به هوا و سوخت اجازه می‌دهند تا در داخل سیلندر جریان داشته باشند و در عین حال گازهای خروجی از آن خارج شوند.

همچنین، سرسیلندر باید بتواند فشار بالای ایجاد شده در هنگام احتراق را تحمل کرده و حرارت تولید شده را به طور موثر از بین ببرد؛ لذا این قطعه مایع خنک کننده را به داخل بلوک موتور هدایت می کند و در نتیجه اجزای موتور را خنک نگه می‌دارد. به طور کلی، وظیفه سرسیلندر ایجاد شرایط احتراق بهینه و انتقال انرژی تولید شده به سیستم مکانیکی موتور است.

جنس سرسیلندر

اکثر سر سیلندرها از چدن ساخته شده‌اند. سر سیلندر ساخته شده از چدن بادوام‌تر و ارزان‌تر است. ولی با توجه به اینکه چدن سنگین است و کارایی کمتری در دفع گرما دارد، به همین دلیل، برخی از تولیدکنندگان ترجیح می دهند از سرسیلندرهای ساخته شده از آلومینیوم استفاده کنند. این سرسیلندرها بسیار سبکتر از سر سیلندرهای چدنی هستند. ماشین‌های پرفورمنس و ماشین‌های مسابقه معمولا دارای سرسیلندر آلومینیومی هستند.

انواع سرسیلندر در موتور بنزینی

سرسیلندرهای موتورهای بنزینی معمولاً به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

1. سرسیلندر به صورت خطی: در این نوع، سیلندرها به صورت خطی و متوالی در یک ردیف قرار دارند. معمولاً این نوع سرسیلندرها در موتورهای ۴ و ۶ سیلندره استفاده می‌شود.
2. سرسیلندر با موتور v: در این نوع، سیلندرها به صورت دو ردیف در یک زاویه V شکل قرار دارند. موتورهای V6 و V8 از این نوع سرسیلندرها استفاده می‌کنند.
3. سرسیلندر موتور آبادی یا باکس: در این نوع، سیلندرها به صورت مسطح و متقابل یکدیگر قرار دارند. موتورهای آبادی معمولاً در خودروهای سواری سبک ورزشی مانند پورشه استفاده می‌شوند.

هر یک از انواع سرسیلندرها ویژگی‌ها و عملکرد متفاوتی دارند و بسته به نوع خودرو و نیازهای موتور، انتخاب می‌شوند.

اجزای سرسیلندر

در سر سیلندر تعدادی کانال و مسیر جهت ورود هوا و خروج دود دارد. و با توجه به اینکه این قطعه، نقش یک محفظه برای نگهداری سایر قطعات موتور خودرو را دارد، لذا اجزایی که درون آن قرار می‌گیرد، به ترتیب زیر است.

1. سوپاپ‌های دود و هوا
2. فنر سوپاپ
3. خار سوپاپ
4. مهره ها
5. استکانی یا همان تایپیت
6. کاسه نمد سر سوپاپ
7. دنده تایم میل سوپاپ
8. سیت سوپاپ
9. گاید سوپاپ
10. شمیم‌ها
11. کپی میل سوپاپ
12. کاسه نمد ساق سوپاپ
13. کانال‌های ورود و خروج هوا و دود
14. کانال‌های روغن جهت روانکاری
15. کانال‌های خنک کننده موتور

علائم خرابی سرسیلندر

رایج‌ترین مشکل سرسیلندرها ترک‌هایی است که اغلب به دلیل گرم شدن بیش از حد موتور رخ می‌دهد. در سرسیلندر ترک خورده، ممکن است مایع خنک کننده نشت کند و موتور نتواند به طور موثر خنک شود. این امر منجر به گرم شدن بیش از حد موتور شده و آسیب‌های چند صد میلیونی برای موتور به بار آورد.

همچنین وقتی سر سیلندر ترک می‌خورد، باعث نشت روغن به داخل محفظه‌های احتراق نیز می‌شود. این نیز منجر به تعمیرات پر هزینه برای موتور می‌شود و ممکن است در بسیاری از این موارد، کل موتور تعویض شود. از دیگر علائم خرابی سرسیلندر می توان به عملکرد ضعیف موتور و احتراق ناقص موتور اشاره کرد.

هنگامی که یک ماشین بیش از حد گرم می شود، بسیاری از افراد بدون تلاش برای رفع مشکل واقعی، آب را در رادیاتور پر می‌کنند. پر کردن آب در رادیاتور بدون بررسی علت فنی آن، می تواند باعث ترک خوردن سر سیلندر شود، زیرا زمانی که آب به رادیاتور اضافه می شود، منجر خواهد شد تا دما با سرعت بالا تغییر کند.

برگرفته از سایت

دکتر یدکی